Vijf redenen waarom het OBI (=onvoorwaardelijk basisinkomen) voor Suriname zo maar het ei van Columbus zou kunnen zijn.
1) Het zou de weg openen naar een grondige sanering van Lanti. Het alsmaar banen scheppend overheidsapparaat, dat al jaren de pest is voor de ont-wik-ke-ling van het land. Het zou gedaan zijn met de parasieten en klaplopers, die nu zo schijnheilig spookambtenaar worden genoemd. Mensen gaan dan – met dat basisinkomen al in de pocket – bewust kiezen voor bepaald werk bij de overheid. En dat werk kan bovendien veel beter tot zijn recht komen, omdat per ambtenaar meer middelen ter beschikking staan.
2) Het zou een mijlpaal zijn in de emancipatie van de (volwassen) inwoners. Zeker als je ervan uitgaat dat het OBI – gezien de relatief geringe bevolking en het economisch potentieel van het land – op het niveau kan liggen van het minimumloon. (Iets anders dan een minimumuurloon!) Voor een OBI van stel 1000 srd in de maand zou menige burger op dit ogenblik best willen tekenen. Niet meer de hele tijd je hand hoeven op te houden bij de staat, je familie of bij de eerste de beste binnen- of buitenlandse filantroop. En werk kunnen kiezen naar je hart, behoefte en vermogen: voor een baas of op eigen risico, vrijwilligerswerk, thuis klussen, mantelzorg of een combinatie.
3) Het zou allerlei scheidslijnen in de samenleving doorbreken, die met ongelijkheid en onrechtvaardigheid te maken hebben. Niet alleen de gebruikelijke zoals tussen de seksen en vanwege etnisch of cultureel verschillende achtergronden. Maar vooral ook de aloude standen van bosbewoners en stedelingen en de hedendaagse tegenstelling tussen een onderklasse die pinaart in de informele sector en de nieuwe rijken, die even schaamteloos als de plantagehouders van weleer hun ondergeschikten uitpersen en schijt hebben aan de rest.
4) Het zou de relatie tussen de staat en de burger in gunstige zin beïnvloeden. Je kunt honderd wetten aannemen om corruptie uit te roeien, maar zolang politici zich gedragen alsof de staat hun persoonlijk eigendom is en de goegemeente haar ziel in de hemel verpand heeft, is een gezonde volkshuishouding uitgesloten. Een regering kan slechts regeren en de burgers laten zich slechts regeren, wanneer sprake is van een gemeenschappelijk speelveld en beide partijen het eens zijn over wezenlijke spelregels zoals de manier waarop de ene partij zorgt dat de andere wordt voorzien van de middelen om te regeren en die andere garandeert dat de ene rechten kan doen gelden. Particuliere en groepsbelangen zijn niet uitgesloten, maar dienen in goed omschreven situaties te wijken voor het ‘algemeen belang’ dat iedereen dient.
5) En de invoering zou last but not least getuigen van een vooruitziende blik. Want als er één, vooralsnog algemeen aanvaard en gekoesterd, mensenrecht bestaat dat de laatste tijd op de tocht is komen te staan, dan is het wel het recht op (betaalde) arbeid. Volgens serieus te nemen trend watchers zoals de Israëlische historicus Harari staat ons als mensheid binnen afzienbare tijd nog veel méér verlies van werkgelegenheid te wachten, met name in de dienstensector. En ook al vindt de razendsnelle technologische ontwikkeling waar dat verlies debet aan is, elders plaats, je kunt er in een land als Suriname maar beter op voorbereid zijn.
Trouwens, een relatief vroege overschakeling op een OBI in eigen land zou wel eens kunnen uitpakken als een aanzienlijk concurrentievoordeel ten opzichte van andere landen. Dus wie het eerst komt, het eerst maalt.
