Dé lakmoesproef voor hen die achter de Surinaamse Revolutie van 1980 zijn blijven staan, is de mate van respect voor de rechtsstaat. En al zijn er meer manieren om die staat te typeren, heel wezenlijk is daarbij de bejegening van personen die verdacht worden van een misdrijf.

Zo viel de columnist PB van het dagblad de Ware Tijd (dWT) een week geleden lelijk door de mand, toen zij eigen rechter speelde in de slepende zaak  van twee broers van Surinaamse komaf die hier halverwege het afgelopen jaar in hechtenis werden genomen als ‘terreurverdachten’, en nog altijd vastzitten. Aanleiding was een raadselachtig  facebookbericht, waarin gedreigd werd met aanslagen als de twee niet voor een bepaald tijdstip zouden worden vrijgelaten.

PB schreef in alle ernst dat de twee van plan waren een islamitische staat te vestigen en bezig islamitische landgenoten te werven om deel te nemen aan de gewapende strijd in Irak en Syrië. En omdat van de twee ooit bekend was geworden dat ze over een Nederlands paspoort beschikten, moesten ze volgens haar maar op staande voet  worden uitgezet.

Zonder enige grond, want de afzender van voornoemd bericht was een volslagen onbekende en haar eigen krant deelde die zelfde dag mee, met als bron ‘een hoge veiligheidsfunctionaris’, dat IS nog nooit had geprobeerd met dreigementen gevangen collega’s vrij te krijgen.

Blijkbaar wist PB niet dat in een waarachtige rechtsstaat iedere burger dan wel ingezetene voor onschuldig gehouden wordt, totdat zijn schuld door de rechter bewezen is geacht. Dat heet in één woord de onschuldpresumptie en is een van de drie basisprincipes ten aanzien van elke verdachte. De twee andere zijn: hij/zij heeft recht op een menselijke behandeling en recht op een eerlijk proces.

Die en andere rechten van het individu komen met name in twee situaties onder druk te staan: wanneer het recht in een land sterk werkt in het voordeel van bepaalde bevolkingsgroepen of door die groepen wordt misbruikt en ten tijde van gewelddadige politieke verandering. In Suriname is sprake van de ene situatie na de andere.

De militaire staatsgreep zette in 1980 de toon met geweld en zolang nog,  al is het op een kluitje aan de Kl.Combeweg in de hoofdstad, lieden de lakens uitdelen die zich op de borst kloppen als voorvechter of aanhanger van die ‘revolutie’, kun je er gif op innemen dat rechten van het individu systematisch worden opgeofferd aan door hen geproclameerde ‘rechten van het volk’. Het stikt in de regio van dat soort ‘leiders’.

Hun retoriek is een mengsel van populisme en mythologie. Ook PB, die in de jaren tachtig meedraaide bij lanti en volksmilitie, geeft daar blijk van in haar column. Als iemand het om de haverklap heeft over haar mooie land weet je wel hoe laat het is. Zo zet ze de twee betrokkenen neer als onverlaten die ‘menen ons multi-etnisch, -religieus en –cultureel samenzijn (sinds eeuwen bij elkaar in dit mooie land) te mogen verstoren’. Dus die mag je best voor onbepaalde tijd in strikte afzondering vastzetten, zoals de verdachten op Guantanamo Bay.

Ondertussen is de zaak al weer terug in het nationaal dossier doofpot & zand erover. Rechtsstaat, eigenrichting, basisprincipes… Huh?