Er hing iets in de lucht, vroeg in de ochtend op de eerste woensdag van deze maand, toen de grote hal van het Marriott op Bonaire volliep met mensen en in de balzaal de laatste voorbereidselen getroffen werden voor een gebeurtenis, die elders op het eiland rechtstreeks te volgen zou zijn via NOS TV, Live 99 FM en Facebook. En het was meer dan de som van gevoelens en gedachten in een groep mensen die samen op reis gaan…  

Pas toen ik er een paar nachtjes over geslapen had, schoot me een zegswijze te binnen waarmee ik de gebeurtenis kon omschrijven: je aan je eigen haren uit het moeras trekken. Nog los van de vraag of andere deelnemers dat ook zo hebben ervaren, drukt dat tenminste uit wat de inzet was, namelijk een loodzware opgave die je niet kunt afwentelen op een ander.  

Ik doel op de Kick-offconferentie Masterplan 2030, een initiatief van het Bestuurscollege van het Openbaar Lichaam Bonaire (OLB). Drie dagen brainstormen over manieren om van dit eiland in tien jaar tijd een better place te maken ‘van, door en voor ons allemaal’. Aldus het eigen motto van het college. Deelname was gratis en wie het eerst kwam maalde ook het eerst, met als gevolg dat ruim van te voren de zaak was volgeboekt.  

De openingsdag was alleszins een daalder waard. Het begon op tijd, de techniek liep als een tierelier, er zat vaart in, geen gebrek aan bevlogen sprekers, de catering deugde en er was zelfs gedacht aan stand-upcomedy. Op de tweede en derde dag werden groepsgewijs acht zware onderwerpen uitgemolken, zodat iedereen wel ergens zijn stokpaardje berijden kon. Na deze aftrap zou de discussie worden voortgezet in buurten, scholen en groepen mensen met speciale kennis of interesse. 

Zo hoopt het organiserend Bureau of Innovation (Aruba) tot halverwege het volgend jaar de nodige gegevens te verzamelen om een concept te schrijven voor het tienjarenplan, dat het college op 10 oktober 2020 wil presenteren. Dan is het namelijk tien jaar geleden dat het OLB in het leven werd geroepen.

Van de vier grotere eilanden in het verbond van de Nederlandse Antillen was Bonaire van oudsher het kind in de klas dat niet zo goed kon meekomen en waarop dus werd neergekeken. Dat speelde ook een rol, toen dat verbond in het begin van het millennium langzaam maar zeker werd ontmanteld. Het was geen toeval dat Bonaire als enige van de vier uit de bus kwam met de status van lagere overheid in het kader van de bestuurlijke indeling van het Koninkrijk der Nederlanden. En evenmin dat de beloofde volksraadpleging over die status bij uitstek hier in het honderd liep.

De valse start van het OLB achtervolgt het eiland tot op de dag van vandaag. Het eiland werd opgetuigd als ‘democratie’, maar in de praktijk overheersten particuliere en groepsbelangen. Geen wonder dat de slagvaardigheid van het bestuur ernstig te wensen overliet. Ondertussen speelde ‘Den Haag’ het mi-no-dèspel (mijn naam is haas), wat een jaar geleden nog resulteerde in een programma van eisen en activiteiten genaamd Bestuursakkoord in de trant van wie niet wil leren moet maar voelen.  

Waarschijnlijk is de ommekeer begonnen met de verkiezing van een nieuwe eilandsraad op 20 maart. Die leverde namelijk een duidelijke winnaar op: de MPB onder leiding van Elvis Tjin Asjoe, die slechts één andere partij nodig had om een nieuw bestuurscollege te vormen. En dat werd een college, dat zich niet alleen baseerde op genoemde status als voldongen feit maar zich ook uitdrukkelijk als doel stelde de lokale  democratie opnieuw uit te vinden. 

Het eerste teken van dit laatste was de uitnodiging aan het publiek suggesties te doen voor het eigen bestuursprogramma (2019-2023). Dat leverde meer dan honderd inzendingen op, die in het schrijfproces werden meegenomen. Op soortgelijke wijze werd ook het project Masterplan 2030 aangepakt: de inbreng van de hele bevolking staat voorop, geen mens uitgezonderd. 

Ik geef toe: wat ik tot nu toe heb gehoord en gelezen heeft een hoog droomgehalte en tussen droom en daad ligt maar al te vaak een mijnenveld. Dus het is en blijft bitter noodzakelijk zich te realiseren wat er in het verleden allemaal is misgegaan en waarom. 

Maar er is ook nog zoiets als de wet van Romein, de wet van de remmende voorsprong. Als die eenmaal in werking treedt, kan het snel gaan. Dus de rest van het Koninkrijk zij gewaarschuwd.